Uzay bilimleri (astronomi, astrofizik, kozmoloji, vd.) alanında ve ilişkili alanlarda (uzay teknolojileri, optik, fotonik, kaplama, AstroEnformatik: görüntü işleme, uzaktan algılama, veri analizi, AstroMeteo: atmosfer, meteoroloji, vd.) ulusal ve uluslararası bilimsel araştırmalar, gözlemler ve eğitimler yapmak, alanla ilgili teknolojik araştırmalara yön ve hizmet vermek; temel bilim ve mühendislik alanlarıyla disiplinler arası işbirlikleri ve çalışmalar yapmak, Türkiye’nin en büyük ve ilk kırmızı öte teleskobuna sahip “Doğu Anadolu Gözlemevi”ni (DAG) ve destek birimlerini (OPAL: Optomekatronik Araştırma Laboratuvarı ve Ayna Kaplama Sistemi) kurmak ve işletmek amacıyla Atatürk Üniversitesi Rektörlüğü bünyesinde, “06.03.2012” tarihinde kurulmuştur.
ATASAM, Erzurum’da Atatürk Üniversitesi yerleşkesindeki kendi binasında (3 katlı, idari ve teknik birimlerden oluşan ~1000 m2), idari, teknik ve ekip altyapısını temelde tamamlamış olup; ileriye dönük projeler ve ihtiyaçlar doğrultusunda bu yapılanmasını sürekli güncellemekte ve geliştirmektedir.
ATASAM’ın 2012 yılından itibaren bünyesinde DPT/Kalkınma Bakanlığı/Strateji ve Bütçe Başkanlığı, TÜBİTAK, YÖK ve BAP destekli ve kapsamlı projeler (Doğu Anadolu Gözlemevi, Odak Düzlemi Aygıtları, ATA50 Araştırma Teleskobu, Uydu Meteorolojisi ve AstroMeteo, Atmosferik Kalite Ölçüm Sistemi: MASS-DIMM, AO Laboratuvarı, Optomekatronik Araştırma Laboratuvarı: OPAL, Ayna Kaplama Sistemi, Kutup Projesi, Uzaktan Algılama, Astronomik Yazılım ve Veri Kıymetlendirme: AstroEnformatik, DAG-GES: DAG ve Güneş Enerji Sistemi ve Test Merkezi, vd.) yürütmektedir ve planlamaktadır.
ATASAM, sadece uzay bilimleri alanında uluslararası düzeyde çalışmalarının yürütüleceği bir merkez değil; aynı zamanda bu alandaki çalışmaların sonucu elde edilecek teknolojik bilgilerin ve kurulan altyapının (optik laboratuvar, ayna kaplama sistemi, ekip ve ekipman vd.) optik ve uzay teknolojilerine ve benzeri disiplinlerarası konulara da (optik, mekanik, yazılım, veri madenciliği, görüntü işleme, atmosfer, kaplama, kontrol sistemi, vd.) hizmet edeceği bir ArGe merkezi olarak gelişimini sürdürmektedir. Bu kapsamda; çalışma alanlarına yönelik her türlü işbirliği ve ortaklığa açık olup; alanında ilk İleri Araştırma Merkezi olma yolunda sürekli gelişme yaşanmakta ve çalışmalar yürütülmektedir.